گروهی از محققان فرهنگستان علوم اتریش و دانشگاه وین، ادعا کرده‌اند که می‌توانند زمان را در یک سامانه‌ی کوانتمی سریع‌تر یا کند‌تر کرده و حتی آن را معکوس کرده و به عقب برگردانند. میگل ناواسکوئز، دیوید تریلو و فیلیپ والتر اعضای این تیم تحقیقاتی هستند که با چاپ مجموعه‌ای مقالات در مجلات معتبر جهان ( Physical Review X, Quantum, Arxiv, Physical Review Letters, Optica)، یافته‌های خود درباره‌ی تغییر، کنترل و معکوس کردن مسیر حرکتی زمان را منتشر کرده‌اند.
دنیای فیزیک کوانتوم، برخلاف دنیای فیزیک کلاسیک که ما در مدرسه با آن سروکار داشتیم، دنیایی انتزاعی، ظریف و پیچیده است که قواعد و اصول خاص خودش را دارد. اصولی که درک آن به سادگی درک قوانین فیزیک کلاسیک نیست و نیاز به مطالعات بیشتری دارد. با این حال تشبیهی که میگل ناواسکوئز برای شرح یافته‌های پژوهش در مصاحبه با روزنامه اِل پایس به کار برده می‌تواند تصور بهتری از این یافته‌ی علمی را بیان کند:
«وقتی فیلمی در سینما نمایش داده می‌شود (فیزیک کلاسیک)، بدون توجه به خواست مخاطبان، فیلم به صورت ممتد از ابتدا تا انتها پخش می‌شود. در سوی مقابل اما وقتی در خانه فیلمی را می‌بینیم (فیزیک کوانتوم)، می‌توانیم روند حرکت فیلم را کنترل کنیم، صحنه‌ای از فیلم را به عقب برگردانیم و یا از چند صحنه سریع‌تر بگذریم و به جلو بریم… ما در واقع توانسته‌ایم که آنچه در داستان‌های علمی-تخیلی نمایش داده می‌شد را به واقعیت تبدیل کنیم.»
معکوس کردن زمان و امکان سفر انسان در زمان
این گروه تحقیقاتی مدعی هستند که با ایجاد «پروتکل عقب‌گرد» می‌توانند یک الکترون را در مقیاس کوانتومی به سطح پیشین خود بازگردانند. آن‌ها در مقالات خود فرآیند آزمایشی را تشریح کرده‌اند که در آن با استفاده از کلیدی کوانتومی، توانسته‌اند یک فوتون را پس از عبور از یک کریستال، به حالت پیش از آن بازگردانند. موضوعی که در فیزیک کوانتوم به مفهوم معکوس کردن حرکت زمان و یا به عبارتی دیگر، به عقب بازگرداندن زمان است.
با این حال، بالا بردن مقیاس این آزمایش به سطوح ماکروسکوپی (یک انسان یا یک وسیله)، اگر نگوییم غیرممکن، چندان آسان هم نیست. موضوعی که میگل ناواسکوئز هم به آن اذعان دارد: «اگر به توانیم یک فرد را در جعبه‌ای قرار دهیم که هیچ برهمکنشی با محیط بیرون نداشته باشد، از منظر تئوری بازگرداندن زمان ممکن است. البته زمان مورد نیاز برای انجام این کار وابسته به پیچیدگی سیستم مورد نظر است و انسان به عنوان سامانه‌ای فیزیکی، حاوی حجم بسیار زیادی از اطلاعات است. ازاین‌رو برای یک ثانیه به عقب بازگرداندن یک انسان، به میلیون‌ها سال زمان نیاز است.»
با این حال، با در نظر گرفتن سرعت رشد علم و پیشرفت شگفت‌انگیز فیزیک کوانتوم در سال‌های اخیر، می‌توان انتظار داشت که در سال‌ها و شاید قرن‌های بعد، فناوری‌های کوانتمی درهای جدیدی در علم و به طور خاص، کنترل روند و معکوس کردن زمان را به روی بشر باز کنند…