سالهاست روند رشد گیاهان یکی از سوژههای مورد توجه فیلم برداران بوده است. ویدیوهای گوناگون از رشد گیاهان که اصطلاحاً تایم لپس (Time Lapse) نامیده میشود، این روزها و به مناسبت آغاز بهار، بارها در تلویزیون به نمایش در میآید. چگونگی رشد گیاه، غنچه دادن و باز شدن گل برخی از همین ویدیوهاست که همهی ما تصاویر متعددی از آنها دیدهایم و دید کافی به روند رشد گیاهان داریم؛ اما آیا تا به حال تصور کردهاید که روند رشد ریشه گیاهان چگونه است؟
تصویر برداری از روند رشد ریشه گیاه برخلاف روند رشد خودِ گیاه کار آسانی نیست. اصولاً تصویر بردای از رشد گیاه عملاً کار سختی نیست و تنها به زمان کافی برای فیلم برداری نیاز دارد. برای فیلم برداری از رشد ریشه گیاه اما نیاز به طراحی محل دوربینها و تجهیزات خاصی است. همین موضوع باعث شده تا به حال ویدیوی دقیقی از روند رشد ریشه گیاهان تهیه نشده باشد.
زندگی جاری در رشد ریشه گیاهان
یک تیم تحقیقاتی از محققان موسسه علوم و فناوری استرالیا، از رشد ریشهی گیاه رَشادی گوشموشی (Arabidopsis thaliana) تهیه کرده و نمایی سه بعدی از آن را طراحی کرده است. این گروه از یک میکروسکوپ و تعدادی لامپ فلوئورسنت برای ردیابی حرکات میکروسکوپی ریشه استفاده کرده است. همچنین در تمامی روند این آزمایش، از نورپردازی خاصی استفاده شده است که گیاه را زنده نگاه دارد و رشد ریشه را تسریع کند.
علاوه بر استفاده از میکروسکوپ و لامپهای فلوئورسنت، گیاه بر روی صفحهای گردان قرار داده شده است که اثر جاذبهی زمین بر رشد ریشه گیاه نیز بررسی شود. نتایج این پژوهش به محققان کمک شایانی دربارهی رشد گیاهان در فضا خواهد کرد. این گروه تحقیقاتی از این روش برای ردیابی و بررسی حرکت سلولها در اطراف جنین گورخرماهی هم استفاده کردهاند، هرچند متاسفانه ویدیویی این بررسی هنوز منتشر نشده است.
ویدیوی حاصل از پژوهش بررسی روند رشد ریشه گیاهان در تارنمای مجلهی ساینس منتشر شده است.