ماتسوئو باشو (Matsuo Bashō) مشهورترین و پرآوازهترین هایکو سرای ژاپنی است. او در سال ۱۶۴۴ میلادی در ولایت ایگا واقع در استان می یه، در کشور ژاپن متولد شد. هرچند اطلاعات دقیقی از دوران کودکی و جوانی او در دسترس نیست، اما مشخص است که او تا پیش از ۴۱ سالگی به سرودن اشعار مختلف اشتغال داشته است. ماتسوئو باشو از سن ۴۱ سالگی به سرودن هایکو روی آورد.
ماتسوئو باشو ، پیشگام اعتلای هایکو
بر خلاف سایر هایکو سرایان آن دوره، او به جای بازی با کلمات و جا به جایی آنها، در جهت اعتلا و پیشرفت هایکو کوشید و توانست سبکی جدید در هایکو ایجاد کند. در واقع هرچند او هایکو را ابداع نکرد، اما عامل اصلی رشد و شهرت هایکو بوده است. ماتسوئو باشو در سالهای پایانی عمرش به تربیت شاگرد پرداخت و هایکو سرایان بسیاری را تعلیم داد. ماتسوئو باشو در ۲۸ نوامبر سال ۱۶۹۴ درگذشت. جالب است بدانید، در سال ۱۹۷۹ میلادی، اتحادیه بین المللی نجوم، یکی از دهانههای آتش فشانی کشف شده در سیاره عطارد را، به افتخار این شاعر پرآوازه، ماتسوئو باشو نامید.
پس از گذشت چند قرن از مرگ ماتسوئو باشو، هنوز هم از او به عنوان بزرگترین استاد هایکوی جهان نام برده میشود و سبک او هنوز هم در سراسر دنیا مورد استفادهی هایکو سرایان قرار میگیرد.
نخستین روز بهار
در اندیشهی آنم
واپسین روز خزان
First day of Spring
I keep thinking about
the end of autumn
برخیز ای پروانه
دیر است
فرسنگ ها راه برای رفتن داریم
Wake, butterfly
it’s late
we’ve miles to go together
شب بی ماه…
آغوش باد قدرتمند
سروهای کهن سال
Moonless night…
a powerful wind embraces
the ancient cedars
ماهی بس خالص
راهبی سرگردان حملش میکند
در میان شن زار
The moon so pure
a wandering monk carries it
across the sand
در شیون جیرجیرک
نشانی از گفتن نیست
چگونه زود باید بمیرد
In the cicada’s cry
No sign can tell
How soon it must die