گروهی پژوهشگران دانشگاه میشیگان، با بررسی وضعیت مغز تعدادی از فضانوردان، متوجه شدند مغز انسان در اثر سفرهای فضایی تغییر شکل میدهد و حجم قسمتهای مختلف مغز تغییر میکند.
بر اساس این پژوهش، تصاویر ام آر آی مغز ۱۲ فضانورد که چند هفته در ایستگاه فضایی بینالمللی حضور داشتند با تصاویر ام آر آی مغز ۱۴ فضانوردی که حدود ۶ ماه در ایستگاه فضایی بینالمللی حضور داشتند، توسط محققان دانشگاه میشیگان مقایسه شده است.
با بررسی تصاویر ام آر آی مشخص شده است که میزان مادهی خاکستری مغز همهي فضانوردان نسبت به پیش از حضور در فضا تغییر کرده است، البته مغز آن دسته از فضانوردان که مدت زمان بیشتری در فضا حضور داشتهاند، تغییرات محسوستری داشته است. به طور خلاصه، هر چه فضانورد بیشتر در فضا بوده است، میزان مادهی خاکستری بیشتری در مغز جابجا شده است.
ما مناطق بزرگی در مغز را پیدا کردیم که میزان مادهی خاکستری در آن کاهش یافته بود، این موضوع میتواند ناشی از توزیع مجدد مایع مغزی نخاعی در فضا باشد. در فضا جاذبه برای پایین کشیدن مایعات بدن وجود ندارد، حاصل این پدیده صورت پف کرده در فضا نامیده میشود که ممکن نتایج آن جابجایی محل مغز و یا فشرده شدن آن باشد.
ریچل سیدلر، رهبر گروه تحقیقاتی
یادگیری مغز انسان در بیوزنی
همچنین مشاهدات گروه نشان میدهد که مادهی خاکستری در بخشهایی از مغز انسان که مربوط به کنترل پاها و اعصاب نواحی تحتانی بدن است، افزایش یافته است. این مورد ممکن است به دلیل یادگیری حرکت در محیطهای با جاذبهی بسیار کم توسط مغز انسان باشد. پژوهشگران معتقدند این تغییر با توجه به مدت زمان کوتاه حضور فضانوردان در فضا بسیار قابل توجه است، زیرا مغز آنها به صورت ۲۴ ساعته در ایستگاه فضایی بینالمللی در حال یادگیری بوده است.
هرچند پژوهشگران دانشگاه میشیگان هنوز دلیل قطعی این موضوع را نمیدانند اما یافتههای این پژوهش میتواند برای درمان ضایعات مغزی مختلفی نظیر هیدروسفالی قابل استفاده باشد. گروه پژوهشی معتقدند این تازه اولین بررسی تغییرات اعضای بدن انسان در هنگام حضور در فضاست و هنوز راه زیادی برای بررسی شرایط سلامت انسان در فضا باقی مانده است.